Kolposkopia
– co to za badanie?

Kolposkopia pozwala dokładnie ocenić dolny odcinek kobiecych dróg rodnych. Z pomocą kolposkopu – specjalnego przyrządu optycznego – ginekolog sprawdza stan pochwowej części szyjki macicy, pochwy oraz sromu. Wyjaśniamy, jakie są wskazania do wykonania kolposkopii, w jaki sposób należy się do niej przygotować, a także jak krok po kroku przebiega takie badanie ginekologiczne.

Z artykułu dowiesz się:

• Co to jest kolposkopia i po co się ją wykonuje?
• Czy kolposkopia boli, kiedy należy poddać się takiemu badaniu i ile trzeba za nie zapłacić?
• Jak się przygotować do kolposkopii i co uniemożliwia jej wykonanie?
• Jak przebiega badanie kolposkopowe szyjki macicy?
• W jaki sposób interpretować wynik kolposkopii?

Czytaj też: Cytologia – co to za badanie, jak wygląda i kiedy ją zrobić?

Badanie kolposkopowe – w jakim celu jest wykonywane?

Kolposkopia to rodzaj badania ginekologicznego, które pomaga ocenić stan szyjki macicy, sromu i pochwy. Z jej pomocą specjalista może dokładnie zbadać dolny odcinek dróg rodnych. Używa do tego specjalistycznego przyrządu optycznego, który przypomina mikroskop. Urządzenie ma specjalne filtry i odpowiednie oświetlenie, aby wynik analizy był precyzyjny. Uzyskany trójwymiarowy obraz można powiększyć nawet dwadzieścia pięć razy, co lekarzowi pomaga postawić diagnozę. Kolposkopia jest badaniem uzupełniającym do cytologii. Pomaga bowiem zinterpretować jej wyniki, ocenić zaawansowanie i rozległość zmian na szyjce macicy. Bardzo często też dzięki kolposkopii lekarz ma możliwość precyzyjnie wybrać miejsce pobrania wycinków w przypadku konieczności wykonania dalszych badań diagnostycznych.

Czy kolposkopia jest bolesna, kiedy ją zrobić i ile kosztuje?

Kolposkopia z reguły jest bezbolesna. Można jedynie czuć dyskomfort (taki sam jak przy zakładaniu wziernika ginekologicznego do pochwy). Podczas badania, które trwa zazwyczaj kilkanaście minut, lekarz dokładnie ocenia powierzchnię szyjki macicy, nabłonki na szyjce, granicę między nabłonkami oraz występujące tam naczynia krwionośne. Za pomocą kolposkopii można też ocenić śluzówki pochwy i sromu. Wtedy takie badanie nazywamy wulwoskopią.

Metodę kolposkopową stosuje się w diagnostyce zmian na szyjce macicy wywołanych wirusem HPV, a także u kobiet mających nieprawidłowe wyniki rozmazu cytologicznego czy krwawiących po stosunku. Lekarze najczęściej kierują na kolposkopię, gdy wynik cytologii wskazuje potrzebę wykonania takiego badania, a także jeżeli dostrzegą u pacjentki podejrzane zmiany – np. w wyglądzie szyjki macicy, sromu i pochwy¹. Kolposkopię można wykonać bezpłatnie w ramach NFZ (potrzebne jest wtedy skierowanie od ginekologa) lub w gabinecie prywatnym. Koszt w tym ostatnim przypadku wynosi od około 280 zł do nawet 600 zł, jeżeli badaniu towarzyszy pobranie wycinków histopatologicznych.

Kolposkopia – przygotowanie do badania i przeciwwskazania

Przygotowanie do kolposkopii nie wymaga większego zachodu i przypomina standardowe badanie na fotelu ginekologicznym. Jeśli ginekolog zlecił Ci jej wykonanie, zaplanuj wizytę po zakończonym krwawieniu (najlepiej około 10.-14. dnia cyklu). Pamiętaj też, aby przed wyznaczoną datą wstrzymać się od współżycia przez kilka dni, nie wykonywać irygacji pochwy i nie stosować leków dopochwowych. Mogą one zaburzać obraz badania. Główne przeciwwskazania do wykonania badania kolopskopii to:

• menstruacja utrudniająca uwidocznienie zmian na szyjce,
• stan zapalny pochwy lub niedawno zakończone leczenie środkami dopochwowymi,
• niedawno przebyte zabiegi chirurgiczne w obrębie dolnego odcinka narządów moczowo-płciowych².

Przeczytaj również: Kiła i rzeżączka – popularne choroby weneryczne

Badanie ginekologiczne – kolposkopia krok po kroku

Kolposkopia z biopsją wykonywana jest w gabinecie zabiegowym. Ginekolog zazwyczaj przeprowadza krótki wywiad z pacjentką, a potem zaprasza ją do kabiny higienicznej w celu przygotowania do badania, które odbywa się na fotelu ginekologicznym. Gdy pacjentka jest już gotowa, specjalista wprowadza do pochwy wziernik i uwidacznia szyjkę macicy.

Kolejny krok to ustawienie kolposkopu. Badanie jest bezkontaktowe, co oznacza, że kolposkop jest w odległości około 20 cm od sromu. Warto wspomnieć, że podczas badania kolposkopowego ginekolog stosuje m.in. sól fizjologiczną oraz kwas octowy czy płyn Lugola. Odczynniki pokazują, gdzie przebiega granica między nabłonkami. Pozwalają też uwidocznić nieprawidłowe miejsca na szyjce oraz określić,czy nabłonek jest prawidłowy. Jeżeli w trakcie kolposkopii ginekolog zauważy na szyjce podejrzane zmiany, za zgodą pacjentki wykonywana jest biopsja kleszczykami chirurgicznymi.

Prawidłowo wykonana biopsja nie powinna być bolesna (może pojawić się jedynie niewielki dyskomfort). Jeśli pojawią się określone wskazania, można zastosować znieczulenie miejscowe. Po badaniu z biopsją należy się powstrzymać od współżycia co najmniej tydzień, aby nabłonek mógł się zregenerować. Czasami po takim mikrozabiegu mogą pojawić się delikatne plamienia – co jest zupełnie normalne. Zdarza się również, że w miejscu pobrania wycinków lekarz pozostawia opatrunek, który najczęściej sam się ewakuuje z pochwy.

Kolposkopia – interpretacja wyników

Pobrane wycinki po kolposkopii z weryfikacją histopatologiczną przekazywane są do laboratorium, gdzie patomorfolog dokładnie im się przygląda pod mikroskopem, a następnie je opisuje. Wynik kolposkopii w postaci wydruku lub filmu dostępny jest od razu po badaniu. Na pełną ocenę z opisem pobranego materiału trzeba jednak poczekać do 2-3 tygodni. Pamiętaj, że wyniki kolposkopii są wynikami opisowymi. Po zakończonym badaniu lekarz powinien Ci wytłumaczyć, jak je interpretować, oraz dać zalecenia dotyczące dalszego postępowania.

Pamiętaj, że kolposkopia pomaga wykryć skutki działania wirusa HPV. Zanim jednak pojawią się jakiekolwiek zmiany nowotworowe lub kłykciny kończyste, spróbuj zapobiec zakażeniu! Sprawdź, jak się zaszczepić.