Wirus HPV – drogi zakażenia, konsekwencje, szczepienia

Ponad 80% z nas może mieć kontakt z wirusem HPV

Co warto wiedzieć?

Kobieta i mężczyzna siedzący na przeciwko siebie

Chroń swoje dziecko, zanim będzie miało kontakt z wirusem HPV

DLACZEGO WARTO?

Kobieta w średnim wieku i rudowłosy nastolatek w szarej bluzie

Co to jest HPV?

HPV – co to jest? HPV (ang. Human Papilloma Virus) to wirus brodawczaka ludzkiego, który infekuje skórę i błony śluzowe. Zakażenie wirusem HPV jest najczęstszą infekcją przenoszoną drogą płciową na świecie. Nosicielami wirusa są zarówno kobiety, jak i mężczyźni.

Zakażenie wirusem HPV może u niektórych osób prowadzić do rozwoju nowotworów i chorób HPV-zależnych
Wirus
Wirus
Wirus

Sprawdź swoją wiedzę o HPV

Czy wiesz, jak się CHRONIĆ?

Zakażenie wirusem HPV może u niektórych osób prowadzić do rozwoju nowotworów i chorób HPV-zależnych
Wirus
Wirus
Wirus

Ryzyko zakażenia dotyczy też...
  

Każdy może się zakazić wirusem HPV. U większości osób zakażenie ustępuje samoistnie, ale w niektórych przypadkach może przekształcić się w infekcję przetrwałą. Nie można przewidzieć, czy i kiedy HPV doprowadzi do zmian nowotworowych.

Aż 8 / 10

osób aktywnych seksualnie zakaża się wirusem HPV na przestrzeni swojego życia
10 ikonek symbolizujących postaci męskie i żeńskie. 8 z nich zakreślonych

1 / 25

nowo diagnozowanych nowotworów u obu płci ma związek z wirusem HPV

25 małych kółek. W jednym z nich umieszczona ikonka wirusa HPV

>90%

nowotworów szyjki macicy i odbytu to konsekwencja zakażenia wirusem HPV

Diagram kołowy wizualizujący procentowy udział przyczyn nowotworów szyjki macicy i odbytu
Wirus

Jakie są objawy HPV?

Co wiemy o wirusie HPV?

Zakażenie najczęściej przebiega bezobjawowo – możesz mieć wirusa i nie wiedzieć o zakażeniu.

U niektórych osób wirus HPV objawia się widocznymi i trudnymi do zwalczenia brodawkami narządów płciowych. To tzw. kłykciny kończyste.

Jakie choroby wywołuje HPV?

Przetrwałe zakażenie wirusem HPV może po latach doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

WIRUS HPV MOŻE PRZYCZYNIAĆ SIĘ DO ROZWOJU M.IN. 4 TYPÓW NOWOTWORÓW ORAZ BRODAWCZAKÓW

  • rak i zmiany przednowotworowe szyjki macicy
  • rak odbytu
  • rak sromu
  • rak pochwy
  • brodawczakowatość narządów płciowych (kłykciny kończyste)
Jasnożółte sylwetki mężczyzny i kobiety z zaznaczonymi miejscami występowania chorób HPV-zależnych

ZAKAŻENIE HPV DOTYCZY ZARÓWNO KOBIET, JAK I MĘŻCZYZN!

Odpowiada m.in. za:

Strzałka w dół
Strzałka w dół

99%

przypadków raka szyjki macicy

90%

nowotworów odbytu

90%

kłykcin kończystych u obu płci

64-100%

stanów przedrakowych i nowotworów pochwy

5-30%

nowotworów sromu

Kobieta i mężczyzna w średnim wieku wraz z nastoletnią dziewczynką w różowym swetrze

HPV nie musi być częścią Twojej historii

Zadbaj o bezpieczną przyszłość – swoją i swoich bliskich

Zaplanuj szczepienie przeciw HPV

HPV – jak się przenosi?

Jeśli chodzi o wirusa HPV i to, jak się przenosi, trzeba mieć świadomość, że do zakażenia może dojść poprzez jakikolwiek kontakt z narządami płciowymi, np. podczas pochwowego, oralnego lub analnego stosunku płciowego lub dotykania narządów płciowych.
W rzadkich przypadkach wirus HPV może zostać przeniesiony z zakażonej matki na noworodka podczas porodu. Warto pamiętać, że nawet osoby nieświadome nosicielstwa wirusa – ze względu na bezobjawowy przebieg – mogą być jego źródłem. Dlatego wiedza na temat tego, jak można zakazić się HPV, ma kluczowe znaczenie dla profilaktyki i ochrony zdrowia.

Prezerwatywa nie chroni w 100% przed zakażeniem HPV!

DROGI ZAKAŻENIA

Kobieta i mężczyzna uśmiechający się do siebie

Istnieje ponad 200 typów wirusa HPV!

Wśród poznanych dotąd typów wirusa HPV wyróżniamy:

Strzałka w dół
Strzałka w prawo

Typy onkogenne wysokiego ryzyka

wiążą się z dużym ryzykiem rozwoju zmian nowotworowych. Należą do nich typy HPV: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58 i 59
Strzałka w dół
Strzałka w prawo

TYPY O NISKIM POTENCJALE ONKOGENNYM

typy niskiego ryzyka odpowiedzialne za rozwój zmian brodawczakowatych błon śluzowych 
i skóry, tzw. kłykcin kończystych

Aż 9 na 10 kłykcin KOŃCZYSTYCH WYWOŁYWANYCH jest przez typy wirusa 6 i 11.

Skąd wiemy, że zakażenie HPV jest groźne?
Skąd wiemy, że zakażenie HPV jest groźne?
Wirusy
Wirus

Związek pomiędzy zakażaniem wirusem HPV a rozwojem nowotworów został potwierdzony wiele lat temu. Za wykazanie zależności pomiędzy wirusem HPV a rakiem szyjki macicy niemiecki wirusolog Harald zur Hausen otrzymał w 2008 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny.

Związek pomiędzy zakażaniem wirusem HPV a rozwojem nowotworów został potwierdzony wiele lat temu. Za wykazanie zależności pomiędzy wirusem HPV a rakiem szyjki macicy niemiecki wirusolog Harald zur Hausen otrzymał w 2008 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny.

Postaw na długofalową ochronę.

Zaplanuj szczepienie przeciw HPV

W kontekście tego, co wiemy o HPV, warto mieć świadomość, że najskuteczniejszą formą profilaktyki jest szczepienie przeciw HPV, które może ochronić Cię przed niektórymi nowotworami i chorobami HPV-zależnymi.
Szczepienie zalecane jest zarówno kobietom, jak i mężczyznom. Dzieci w wieku 9–13 lat mogą skorzystać z bezpłatnego Programu Szczepień przeciw HPV.

POROZMAWIAJ ze swoim lekarzem o tym, jak najlepiej zadabać o ochronę przed wirusem HPV.

Pozytywny wynik HPV – co dalej?

W ramach badań profilaktycznych można wykonać test na obecność wirusa HPV. Pozwala on wykryć materiał genetyczny wirusa i określić jego typ.

Jeśli chodzi o test HPV i to, jak wygląda, jest on szybką i bezbolesną procedurą, przypominającą standardowy wymaz.

Pozytywny wynik nie oznacza od razu choroby nowotworowej. To jednak ważny sygnał, że powinniśmy pozostać pod opieką lekarza i pogłębić diagnostykę. W określonych przypadkach lekarz może zalecić kolposkopię lub pobranie wycinków, co pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości i wdrożenie odpowiedniego postępowania.

Warto pamiętać, że nie ma jednej uniwersalnej metody na to, jak wyleczyć HPV. Leczenie polega głównie na usuwaniu objawów, które wywołuje, i monitorowaniu stanu zdrowia. W wielu przypadkach układ odpornościowy samodzielnie eliminuje wirusa w ciągu 12-24 miesięcy.

Wirusy
Testy na HPV są obecnie refundowane w Polsce w ramach profilaktyki raka szyjki macicy
Wirus
Wirus
Wirus
Wirusy
Testy na HPV są obecnie refundowane w Polsce w ramach profilaktyki raka szyjki macicy
Wirus

CZY WARTO SIĘ SZCZEPIĆ, JEŚLI JUŻ MAMY HPV?

Nawet jeśli już doszło do zakażenia, szczepienieprzeciw HPV może chronić przed innymi typami wirusa, z którymi nie mieliśmy jeszcze kontaktu. To ważny krok w kierunku zmniejszenia ryzyka rozwoju chorób związanych z HPV w przyszłości.

FAQ  – najczęściej zadawane pytania

CZY MĘŻCZYŹNI MOGĄ BYĆ ZAKAŻENI WIRUSEM HPV?
Tak. Mogą oni być zarówno nosicielami, jak i chorować z powodu wirusa HPV. Objawy u mężczyzn często pozostają niezauważone, ponieważ zakażenie może przebiegać bezobjawowo. Gdy jednak się pojawiają, obejmują m.in. brodawki narządów płciowych (kłykciny kończyste), a w przypadku zakażeń onkogennymi typami – także trudniejsze do wykrycia zmiany przednowotworowe, które mogą później przekształcić się np. w raka odbytu.
HPV 16 – co dalej? W przypadku tego, jak i innych typów wirusa HPV trzeba mieć świadomość, że nie istnieje lek, który usuwa go z organizmu. U większości osób układ odpornościowy samodzielnie zwalcza infekcję. U części zakażonych wirus może jednak utrzymywać się dłużej i prowadzić do poważnych chorób, w tym nowotworów. Najskuteczniejszą formą profilaktyki jest szczepienie przeciw HPV, które może chronić przed groźnymi konsekwencjami zakażenia.
Gdy mowa o tym, jak wygląda HPV, trzeba podkreślić, że jest on niewidoczny gołym okiem – można go wykryć tylko w badaniu laboratoryjnym. Czasem objawia się w postaci brodawek narządów płciowych, tzw. kłykcin kończystych. U wielu osób zakażenie przebiega jednak bezobjawowo. Przetrwała infekcja może po latach prowadzić do rozwoju nowotworów HPV-zależnych.
Warto skonsultować się z lekarzem. Choć zakażenie nie wyklucza współżycia, ważna jest otwarta rozmowa z partnerem, stosowanie zabezpieczeń i unikanie kontaktu w czasie aktywnych zmian.
Tak. W kontekście tego, co wiemy o HPV, przebyte zakażenie nie daje trwałej odporności, dlatego możliwe jest ponowne zakażenie – również tym samym typem wirusa.

REFERENCJE

  1. WHO. QUESTIONS AND ANSWERS ABOUT HUMAN PAPILLOMAVIRUS (HPV). January 2020.
  2. Cichoń P. Wirus HPV główną przyczyną raka szyjki macicy. Online: https://www.onkonet.pl/dp_hpv_rak_szyjkimacicy.php Dostęp: 07.2025.
  3. CDC. HPV Infection. https://www.cdc.gov/hpv/parents/about-hpv.html Dostęp: 07.2025.
  4. de Martel C i wsp. Worldwide burden of cancer attributable to HPV by site, country and HPV type. Int J Cancer. 2017; 141(4):664–670.
  5. de Martel C, Georges D, Bray F, Ferlay J, Clifford GM. Global burden of cancer attributable to infections in 2018: a worldwide incidence analysis. Lancet Glob Health. 2020;8(2):e180-e190. doi: 10.1016/S2214-109X(19)30488-7.
  6. Bidziński M, Jackowska T, Krzakowski M, Mastalerz-Migas A, Nowakowski A, Peregud-Pogorzelski J, Rutkowski P, Sawicki W, Sieroszewski P, Wender-Ożegowska E, Wysocki J. Stanowisko Towarzystw naukowych i Konsultantów krajowych w sprawie realizacji szczepień ochronnych przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka. Przegląd Pediatryczny 2014/Vol. 53/No. 3/57-63 DOI: 10.26625/10053.
  7. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Instytut Badawczy. O wirusie HPV i chorobach jakie wywołuje. Online: https://szczepienia.pzh.gov.pl/dla-lekarzy/szczepienia-hpv/o-wirusie-hpv-i-chorobach/?strona=1#jakie-choroby-nowotworowe-wywoluje-hpv Dostęp: 07.2025.
  8. Raczkowska-Łabuda K., Gorzelnik A., Jadczyszyn J. et al. HPV-zależne nowotwory głowy i szyi a 10 lat doświadczeń ze szczepionkami przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego. „Borgis – New Medicine” 2017, nr 4, s. 145-157. Online: https://www.czytelniamedyczna.pl/6202,hpvzalezne-nowotwory-gowy-i-szyi-a-10-lat-dowiadcze-ze-szczepionkami-przeciwko-w.html Dostęp: 07.2025.
  9. Hartwig et al. Estimation of the overall burden of cancers, precancerous lesions and genital warts attributable to 9-valent vaccine type in women and men in Europe, Online: https://infectagentscancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13027-017-0129-6 Dostęp: 07.2025.
  10. Dwa nowoczesne badania – HPV HR oraz cytologia na podłożu płynnym decyzją ministry zdrowia Izabeli Leszczyny wchodzą do programu profilaktyki raka szyjki macicy. Online: https://www.gov.pl/web/zdrowie/dwa-nowoczesne-badania—hpv-hr-oraz-cytologia-na-podlozu-plynnym-decyzja-ministry-zdrowia-izabeli-leszczyny-wchodza-do-programu-profilaktyki-raka-szyjki-macicy Dostęp: 07.2025.
Niniejszy materiał został dostarczony przez MSD Polska Sp. z o.o. jako ogólna informacja dla pacjentów. Pierwszym źródłem informacji na temat Pana/Pani stanu zdrowia i przebiegu leczenia powinien być lekarz prowadzący, dlatego w razie jakichkolwiek pytań dotyczących stanu zdrowia i przebiegu leczenia proszę zwrócić się do swojego lekarza. Niniejsza informacja nie zastępuje porady lekarskiej. Zawsze przed zastosowaniem porad zawartych w niniejszym materiale należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym.